Czyje są rzeczy kupione z majątku kawalerskiego?

Między małżonkami, co do zasady obowiązuje tzw. wspólnota majątkowa małżeńska.

Zasadą jest, że to co zostanie nabyte w trakcie trwania małżeństwa, stanowi współwłasność męża i żony.

Od tej zasady istnieje jednak szereg wyjątków.

Jednym z nich jest tzw. surogacja, tj. nabycie przedmiotów majątkowych w zamian za składniki majątku osobistego.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 maja 2000 r., sygn. V CKN 50/2000 „przewidziana w art. 33 pkt 3 kro tzw. surogacja polega na zastąpieniu jednego składnika majątku odrębnego innym składnikiem. Przesłankami tak rozumianej surogacji są – jak się przyjmuje – dwa wymagania: po pierwsze, aby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu z majątku odrębnego i nabycie innego przedmiotu majątkowego oraz po drugie, aby przedmiot nabyty był uzyskany także w sensie ekonomicznym kosztem majątku odrębnego.”

Czy nabywając daną rzecz z majątku osobistego, koniecznie trzeba ów fakt odnotować w umowie?

Teoretycznie nie. Skutek surogacji następuje bowiem z mocy samego prawa. Dla jego wystąpienia nie jest konieczne ujawnienie tego faktu w treści umowy. Dla celów dowodowych, warto jednak to uczynić. Najlepiej też, gdy na takiej umowie podpis złoży drugi małżonek, potwierdzając fakt nabycia danej rzeczy przez drugiego małżonka z jego majątku osobistego.

Kiedy udowodnienie wystąpienia surogacji będzie utrudnione?

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 października 1961, sygn. 4 CR 957/60 „przedmiot majątkowy nabyty w czasie trwania małżeństwa nie stanowi m.in. wtedy dorobku małżonka, gdy zostaje nabyty w drodze surogacji w zamian za inny przedmiot, który stanowił majątek osobisty tego małżonka. Surogacja nie zachodzi wówczas, gdy przedmiot stanowiący odrębną własność małżonka został zużyty, skonsumowany itp., bądź sprzedany, uzyskane pieniądze zużyte, a nowy przedmiot tego samego rodzaju i o tym samym przeznaczeniu gospodarczym został następnie zakupiony za pieniądze pochodzące z bieżących dochodów małżonka.”