Prawomocny wyrok rozwodowy, co do zasady ostatecznie rozstrzyga jedynie materię rozwiązania małżeństwa przez rozwód. W sprawach tych, (na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów) nie przysługuje możliwość wniesienia skargi kasacyjnej.
W pewnych sytuacjach, możliwym jest wznowienie postępowania w sprawie o rozwód. Przykładem są sprawy, obarczone wadą nieważności postępowania lub oparcia rozstrzygnięcia w oparciu o przerobiony lub podrobiony dokument. Wznowienie będzie jednak niedopuszczalne, gdy po orzeczeniu rozwodu, którakolwiek ze Stron zawarła nowy związek małżeński.
Pozostałe elementy wyroku rozwodowego, tj. dotyczące władzy rodzicielskiej, kontaktów lub alimentów – nie są jednak orzekane na wieki wieków.
Zmiana wyroku rozwodowego
W każdej chwili, każda ze Stron, może złożyć wniosek o zmianę wyroku rozwodowego w części orzekającej o władzy rodzicielskiej. W szczególności zaś, można domagać się ograniczenia tej władzy, jej przywrócenia lub całkowitego pozbawienia. Warunkiem skuteczności takiego wniosku, będzie wykazanie, że doszło do zmiany okoliczności istniejących na dzień orzekania o rozwodzie, lub że po prostu wymaga tego dobro dziecka.
Również i w sprawach o alimenty, w każdym czasie istnieje możliwość wystąpienia z powództwem o podwyższenie alimentów lub obniżenie alimentów, a nawet o stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. W tym kontekście, można powołać się na zmianę okoliczności, która wystąpiła po stronie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów, lub dotyczącą zmiany możliwości zarobkowych lub finansowych osoby zobowiązanej do ich zapłaty.
Również prawa do kontaktów z małoletnim, mogą zostać po rozwodzie dowolnie zmodyfikowane – oczywiście z uwzględnieniem w pierwszej kolejności dobra dziecka, jak i jego prawa do bycia wychowywanym przez obydwoje rodziców.
Czy każda zmiana wyroku rozwodowego wymaga pójścia do sądu?
Teoretycznie nie – ale lepiej tak.
Jeżeli strony są w stanie uzgodnić modyfikacje np. terminów kontaktów, ustalić opiekę naprzemienną, czy zmianę wysokości alimentów i na tej płaszczyźnie nie dochodzi do konfliktów – nic nie stoi na przeszkodzie, by Strony po prostu zaczęły realizować poczynione uzgodnienia.
Niemniej, dla zabezpieczenia praw i interesów jednej i drugiej Strony, postanowienia z tym związane, dla celów dowodowych powinny zostać ustalone co najmniej w formie pisemnej.
Oczywiście tego rodzaju porozumienia, nie mają siły sprawczej by uchylić lub zmienić prawomocność lub wykonalność zapadłego wyroku.
Niemniej, na wypadek sporu, fakt zawarcia porozumienia w większości wypadków powinien zostać wzięty pod uwagę przez sąd opiekuńczy, w przypadku konieczności zwrócenia się do niego o stosowną interwencję.
Oczywiście jednak, dla uzyskania pewności i świętego spokoju, po zawarciu porozumienia, Strony winny złożyć zgodny wniosek o zmianę wyroku rozwodowego, by jego treść współgrała z treścią ugody. Tyczy się to zwłaszcza zgody uprawnionego na obniżenie alimentów.
Dzięki temu, strona uniknie potencjalnych nieprzyjemności wynikających z ewentualnego wycofania się z poczynionych ustaleń przez byłego małżonka.
Ponadto każda zmiana tycząca się uzgodnień Stron na płaszczyźnie władzy rodzicielskiej, bezwzględnie winna zostać uregulowana drogą sądową. Materia ta jest bowiem szczególnie istotna w kontekście dobra dziecka i jego reprezentacji.
